Ομιλία Αλίκης Λαβράνου (κείμενο)
Ομιλία Ευάγγελου Νικολαΐδη
Ομιλία στο 10ο Συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ. Αθήνα 15 Ιανουαρίου 2010.
Ευάγγελος Νικολαϊδης από τον Ενιαίο Φορέα Διδασκόντων της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από ένα σύλλογο ο οποίος απέρριψε το κείμενο διαβούλευσης και ζητάει από την κυβέρνηση την απόσυρσή τους. Το ίδιο αποφάσισε και η Σύγκλητος του Παν. Κρήτης, όπως και η Σύνοδος των Πρυτάνεων. Η ΠΟΣΔΕΠ;
Μία παρατήρηση για τα άδεια έδρανα της ΚΙΠΑΝ-ΑΡΜΕ. Είναι άδεια σήμερα το πρωί, όπως ήταν άδεια και εχθές το απόγεμα και το βράδυ. Οι αντιπρόσωποι αυτών των παρατάξεων θα πρέπει να λογοδοτήσουν σε αυτούς που τους εξέλεξαν να έρθουν εδώ να μιλήσουν και να ακούσουν και όχι μόνο για να ψηφίσουν.
Όταν η υπουργός αναφέρεται στη μετάλλαξη του DNA του πανεπιστημίου κυριολοκτεί. Οι αλλαγές που φαντασιώνεται πράγματι υποβάλλουν σε γενετική τροποποίηση το πανεπιστήμιο. Στρεβλώνουν τα χαρακτηριστικά και τους όρους αναπαραγωγής του. Επειδή όμως γνωρίζει ότι το όραμά της δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό, προβαίνει και στη μετάλλαξη των εννοιών. Εξ’ ου και ο άκρατος βερμπαλισμός, η φτηνή ρητορική, η απλόχερη χρήση κοινώς αποδεκτών εννοιών με πλήρως διαστρεβλωμένο περιεχόμενο, τα φτηνα επιχειρήματα.
Η ανωτέρω επικοινωνιακή πολιτική, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Όχι μόνο επειδή, λόγω του χαμηλού επιπέδου, δεν μπαίνει κανείς στον κόπο να την αντικρούσει και μένει αναπάντητη, αλλά και γιατί εμπεριέχει στρεβλώσεις, κατασκευάζει συνειρμούς που χρήζουν αναντίστοιχα μεγαλύτερης ανάλυσης από τη διατύπωση του φτηνού επιχειρήματος.
Λίγα παραδείγματα γιατί δεν υπάρχει χρόνος.
«Δεν θέλετε να αλλάξει τίποτα». Πρόκειται για ένα διαδεδομένο επιχείρημα αφοπλιστικής … «ελαφρότητας», (θα το χαρακτηρίσω επιοικώς έτσι μιας και μιλάω δημόσια) καθότι αποσυνδέει την αλλαγή από το περιεχόμενό της, όπως επίσης και την άρνηση από το περιεχόμενό της. Γιατί π.χ. το ΟΧΙ στην αναθεώρηση του Α16 είναι ΝΑΙ στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Εν προκειμένω «η αλλαγή» (δηλ. το υποτιθέμενο «καλό» και το «δέον γενέσθαι») ήταν η εκθεμελίωση του πανεπιστημίου, ενώ η άρνηση της αλλαγής (δηλ. το «κακό» και «κατακριτέο») η υπεράσπισή του. Οποιαδήποτε αλλαγή νεοφιλελευθέρης έμπνευσης βαφτίζεται εξ ορισμού καλή, ενώ η υπεράσπιση αρχών και αξιών άρνηση και συντηρητισμός
Η κ. Διαμαντοπούλου δήλωσε προχθές από τη Θεσσαλονίκη ότι δεν υπάρχουν δόγματα που δεν αμφισβητούνται. Θα συμφωνούσαμε μαζί της, αν ως δόγματα δεν τσουβάλιαζε δοκιμασμένες αξίες και αρχές του πανεπιστημίου. Το ίδιο πράγμα γίνεται και με άλλες παρόλες: «αριστεία», «αξιολόγηση», «διάλογος». Και λέω παρόλες, όχι γιατί αυτές οι έννοιες δεν έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο, αλλά γιατί ως τέτοιες τις μεταχειρίζεται η κυβέρνηση.
Προσχηματικός διάλογος στη θέση του διαλόγου.
Το σύνολο των ΑΕΙ μέσω αποφάσεων Τμημάτων και Συγκλήτων και της Συνόδου των Πρυτάνεων τοποθετήθηκε στο «κείμενο διαβούλευσης». Στη συντριπτική πλειοψηφία τους το απέρριψαν ακόμη και ως βάση συζήτησης και ζήτησηαν την απόσυρσή του. Επιπλέον κατέθεσαν πλαίσιο προτάσεων για το θεσμικό πλαίσιο των ΑΕΙ. Ποια ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης που υποτίθεται είναι ανοικτή στο διάλογο; Κατέθεσε κείμενο 32 ερωτοαποκρίσεων σαν να μη είχε συμβεί τίποτα! Ένα κείμενο που θυμίζει «οδηγίες προς ναυτιλομένους». Επιπλέον με δηλώσεις της υπουργού παιδείας κάνει πως δεν καταλαβαίνει για τις θέσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας και αναγγέλει την υλοποίηση των αποψεών της.
Το κρυφτούλι πίσω από την επίκληση της «αριστείας»
Εν μέσω διαδοχικών περικοπών στους προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων και με αθέτηση των συμβατικών υποχρεώσεών της κυβέρνησης, η υπουργός έστειλε τα Χριστούγενα επιστολή στους Πρυτάνεις για την «αριστεία».
- Δεν υπάρχουν άριστοι ανάμεσα στους απλήρωτους χιλιάδες συμβασιούχους διδάσκοντες, τους οποίους μάλιστα προορίζει για καρατόμηση;
- δεν υπάρχουν άριστοι ανάμεσα στους 800 και πλεόν εκλεγμένους, πλήν όμως ακόμη και περισσότερο από δύο χρόνια, αδιόριστους συναδέλφους;
- δεν υπάρχουν άριστοι ανάμεσα στους απλήρωτους διδάσκοντες του ΕΑΠ
- ποιοι άραγε θα έπαιρναν τις υποτροφίες του ΙΚΥ για διδακτορική διατριβή και μεταδιδακτορική έρευνα που κατήργησε;
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την αριστεία;
- Οι όρκοι στην αξιολόγηση ξεχάστηκαν στη διαμόρφωση του «κειμένου διαβούλευσης». Γιατί η κυβέρνηση δεν περίμενε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για να διατυπώσει τις προτάσεις της;
- Η αντικειμενικότητα και η αξιοσύνη ταυτίζεται με τους ξένους συναδέλφους, ενώ οι έλληνες εκ προϊμίου θεωρούνται υποκειμενικοί, λιγότερο άξιοι και ύποπτοι.
- Ο διορισμός διοίκησης βαφτίζεται «ενίσχυση της αυτοδιοίκησης».
- Η εξάρτηση από τη φαντασιακή αγορά, βαφτίζεται οικονομική αυτοτέλεια.
Εκτός όμως από τη στρέβλωση των εννοιών και τις παρόλες η επιχειρηματολογία (ανοικτή ή συγκαλημένη) υπέρ του κειμένου διαβούλευσης έχει ακόμη ένα χαρακτηριστικό. Από δευτερεύουσας σημασίας προβλήματα και πραγματικές δυσλειτουργίες του υφιστάμενου πλαισίου καταλήγει στην άρνηση βασικών αρχών και αξιών που το διέπουν.
Τα πεπραγμένα της απελθούσας πλειοψηφίας της διοίκησης δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι αντιλήψεις που εκφράζει δεν είναι σε θέση να υπερασπίσουν το πανεπιστήμιο. Ειδικά μάλιστα σε μία περίοδο που η επίθεση της κυβέρνησης θα ενταθεί.
Αν μία διοίκηση αποδείχθκε ανεπαρκής στη φάση του «διαλόγου» με την κυβέρνηση, θα αποδειχθεί μοιραία στη φάση που η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να υλοποιήσει τα σχέδιά της.